Jaki powinien być dysk twardy? Oczywiście pojemny, szybki, możliwie energooszczędny, wydajny... i tani. Choć dyski SSD montowane są w wielu komputerach stacjonarnych i laptopach „z wyższej półki”, wciąż nie jest to standard. Jakie są ich wady i zalety w porównaniu z klasycznymi HDD i w które warto zainwestować?
Talerze i kości
Podstawowa różnica między dyskami HDD i SSD tkwi w budowie.
Już sama nazwa tego pierwszego – hard disc drive – podpowiada nam, że w jego skład będzie wchodził aluminiowy talerz pokryty warstwą nośnika oraz para ruchomych głowic elektromagnetycznych. W czasie pracy dysku przesuwają się one w niewielkiej odległości od powierzchni obracającego się krążka i umożliwiają zapisywanie lub odczytywanie danych. Dodatkowo im większa będzie prędkość obrotów dysku na minutę (od 5400 do 10000), tym głośniej urządzenie będzie pracowało i tym mocniej będzie się nagrzewać, co w przypadku laptopów obniża komfort użytkowania.
Solid state disc zbudowany jest z kości NAND (półprzewodnikowych pamięci flash), których ilość waha się od kilku do kilkunastu. Nie ma w nim żadnej ruchomej części, stąd w przeciwieństwie do HDD dyski SSD pracują niemal bezgłośnie, są też znacznie bardziej oporne na uszkodzenia mechaniczne i nie wymagają defragmentacji.
Pojemność czy szybkość?
Dane na dysku HDD zapisywane są poprzez strumień elektromagnetyczny, który przepuszczony przez głowicę zapisuje i odczytuje dane. W praktyce oznacza to, że ramię, na którym umieszczona jest głowica, w jednej chwili może znajdować się tylko w jednym miejscu – a to zwiększa czas dostępu do danych. Mimo że w celu optymalizacji szybkości kontrolery dysków HDD stosują różne strategie szeregowania zadań, głowica potrzebuje średnio od 10 do 20 milisekund na przesunięcie się do określonego fragmentu dysku.
Ten problem nie dotyczy dysków SSD, których czas dostępu do danych wynosi... 0,1 milisekundy. Dlatego właśnie ten typ urządzeń doskonale sprawdza się przy instalacji systemu operacyjnego oraz często używanych programów, które szybciej reagują na polecenia użytkownika. Warto też dodać, że szybkość zapisu/odczytu danych dla dysków SSD wynosi ponad 500MB/s, podczas gdy dla przeciętego tradycyjnego HHD o prędkości obrotowej 5400 RPM nie przekracza zwykle 60MB/s.
Dla użytkowników laptopów nie bez znaczenia będzie to, że dyski SSD są lżejsze i pobierają znacznie mniej energii, prze co wydłużają czas korzystania z baterii.
Mogłoby się wydawać, że dyski HDD nie stanowią dla SSD żadnej konkurencji – dopóki nie porównamy pojemności i cen, bo właśnie na tych polach producenci tradycyjnych dysków mają dużą przewagę. Obecnie w sprzedaży są dostępne dyski HDD o pojemności 5TB, podczas gdy nie znajdziemy dysku SSD o takiej wielkości. Dodatkowo przeliczenie jednego gigabajta pamięci na cenę wiąż wypada korzystniej na rzecz tradycyjny dysków talerzowych – dysk SSD o pojemności 64GB kosztuje tyle, ile dysk HHD o pojemności... 1TB.
Ze względu na wydajność i energooszczędność, dyski SSD bez wątpienia są inwestycją przyszłościową. Dla tych, których odstrasza cena tych urządzeń, pozostaje jeszcze opcja dysku hybrydowego (dysk HDD i kości pamięci NAND flash) lub zakup dwóch dysków: małego dysku SSD do instalacji systemu operacyjnego i często używanych programów oraz pojemnego dysku HDD do przechowywania danych.